نقش ورزش در یادگیری دانشآموزان
نقش ورزش در یادگیری و تاثیرات مثبت آن بر سلامت جسم، روح، روان، حافظه، تمرکز و انگیزه بر کسی پوشیده نیست. بهره گرفتن از فواید ورزش تنها به دوران مدرسه و تحصیل محدود نمیشود، همهی انسانها باید برای بهره بردن از نتایج مثبت ورزش، آن را در برنامهی روزانهی خود بگنجانند چراکه تاثیرات مفید و اثربخش آن در شغل و زندگی افراد میتواند موفقیتهای زیادی برای آنها به ارمغان آورد.
نقش ورزش در یادگیری و بالا رفتن قدرت هوشی افراد
دکتر هالول جان جی راتی در تحقیقات خود به بررسی ارتباط بین مغز و ورزش میپردازد و شواهد محکمی ارائه میدهد که این شواهد نشان میدهد ورزش به خصوص ورزشهایی که اکسیژن بیشتری لازم دارند مانند ورزشهای هوازی، از نظر جسمی مغز را برای عملکرد خود در آمادگی بالایی قرار میدهند. نتیجهی تحقیقات دکتر راتی منجر به چاپ کتابی معتبر در این زمینه شده است که در این کتاب آمده است،
نقش ورزش در یادگیری و بهبود سه بخش اصلی دارد:
- ذهن انسان را آماده میکند تا توجه، تمرکز و انگیزهی فرد را بالا ببرد،
- سلولهای لازم برای ورود اطلاعات جدید را آماده میکند،
- به مغز کمک میکند تا برای حفظ اطلاعات و یادگیری مطالب جدید آماده شود.
ورزش و اثرات آن روی سلامت روحی و روانی دانشآموزان
ورزش میتواند سلامت روانی دانش آموزان را بهبود بخشد، ورزش میتواند بهترین دفاع در برابر بسیاری از مسائل و مشکلات پیرامون بهداشت روانی و روحی فرد باشد. دانشآموزان در کلاس درس و زندگی خود ممکن است با استرسهای شدیدی روبرو باشند. این استرسها میتوانند از عواملی مانند نداشتن رابطهی درست با همسالان، اضافهوزن، نمرات کم، مشکلات خانوادگی، مشکلات روحی، مشکلات اقتصادی و مالی و … نشأت بگیرند که ورزش میتواند این استرسها را کنترل کرده و به مرور زمان آنها را کاهش دهد بهطوریکه فرد بتواند بین زندگی و تحصیل خود تعادل ایجاد کند.
در واقع فعالیت بدنی یک روش طبیعی برای جلوگیری از پیامدهای منفی استرس است که میتواند اثرات استرسزای مزمن را از بین ببرد. مطالعات نشان میدهد افرادی که فعالیت بدنی و ورزش را در زندگی خود گنجاندهاند از نظر اجتماعی نیز فعال هستند و اعتماد به نفس بیشتری دارند که این امر موجب برقراری ارتباط اجتماعی مثبت در افراد به خصوص دانشآموزان میشود.
زمانی که فرد به فعالیت بدنی مشغول است، میزان اکسیژن راه یافته به مغز نیز افزایش مییابد و این امر موجب میشود توانایی فرد در تمرکز، یادگیری و به یاد آوردن آموختههای قبلی بیشتر شود. اگر بخواهیم از لحاظ علمی این موضوع را بررسی کنیم باید بگوییم افزایش اکسیژن مغز باعث زنده ماندن نورونها در مناطقی از مغز میشود که وظیفهی یادگیری، حافظه و تفکر را بر عهده دارند که این عوامل مؤلفههای مهمی در پیشرفت تحصیلی افراد هستند.
ورزش و تاثیر آن روی سلامت جسمی دانشآموزان
این نکته برای همه انسانها ثابت شده است که ورزش کردن تاثیر بسیار خوب و مستقیمی روی سلامت جسمی و فیزیکی افراد دارد. ورزش احتمال ابتلا به انواع بیماریهای قلبی و عروقی را بهطور چشمگیری کاهش میدهد و در مقابل طول عمر افراد را افزایش میدهد از این رو تاثیرات مثبتی که ورزش روی جسم انسان میگذارد غیرقابل انکار است.
دانشآموزانی که روزانه حتی به مدت کم نیز ورزش میکنند نسبت دیگر افراد از سلامتی بیشتری برخوردارند. سلامتی میتواند بدن انسان را برای یادگیری آماده سازد چرا که وقتی ما بدن سالمی داریم بهتر و راحتتر میتوانیم مطالعه و یادگیری داشته باشیم. اگر از لحاظ علمی به این قضیه نگاه کنیم هنگامی که ما ورزش میکنیم و بدن ما فعال میشود اکسیژن بیشتری به مغز میرسد. اکسیژن بیشتر میتواند برای کل بدن مفید واقع شود و از لحاظ فیزیکی بدن را شاداب و سرحال کرده و آمادهی یادگیری کند.
زمانی که دانشآموزان مشغول فعالیتهای فیزیکی و ورزشی میشوند یاد میگیرند تا با دوستان و همسالان خود ارتباط بهتری داشته باشند، مشکلات خود را با آنها به راحتی حل و فصل کنند و تمامی این عوامل موجب میشود تا فرد اعتماد به نفس بالایی در اجتماع به دست آورد، این اعتماد به نفس در تحصیلات او نیز بسیار مفید و موثر خواهد بود.
ورزش چه تاثیرات مثبتی روی افراد به خصوص دانشآموزان خواهد گذاشت؟
- افزایش شادابی و نشاط و سرحالی در کلاس درس
- افزایش تمرکز و دقت
- افزایش قدرت یادگیری
- افزایش قدرت به یادآوری مطالب و آموختههای قبلی
- افزایش خلاقیت
- افزایش اعتماد به نفس
- بهبود رابط اجتماعی و رفتار مناسب با همسالان، معلمین و خانواده
- داشتن بدنی سالم
- کاهش میزان استفاده از شبکههای اجتماعی و دنیای مجازی
- بهبود قدرت تفکر و استدلال
- کاهش خشونت و درگیریهای لفظی و فیزیکی بین همسالان
- کاهش استرس، اضطراب و افسردگی
- و...
توصیههای کاربردی
- بهتر است هر روز قبل از انجام مطالعه و درس خواندن مدت کوتاهی، حداقل 15 دقیقه، به ورزش کردن بپردازید.
- ورزشهای هوازی تاثیر بیشتری نسبت به سایر ورزشها روی عملکرد مغز، افزایش یادگیری و تمرکز افراد دارند.
- تاثیرات مثبت ورزش علاوه بر دوران تحصیل در شغل و زندگی شخصی افرادنیز موثر است
- اگر شما نیز برای کنکور و امتحانات مختلف آماده میشوید بهتر است ورزش کردن را جزئی از برنامه روزانهی خود قرار دهید تا تاثیرات مثبت آن را در دراز مدت ببینید.
- قرار دادن ورزش در برنامهی آموزشی میتواند به کاهش سطح اضطراب، استرس و افسردگی و افزایش کیفیت مطالعه کمک شایانی کند.
- ورزش کردن روی کیفیت یادگیری تاثیر زیادی دارد یعنی اگر شما با تمرکز بالاتری درس بخوانید در مدت زمان کمتری مطالب را یاد خواهید گرفت.
- هر چه میزان فعالیت بدنی بیشتر باشد، یادگیری مطالب جدید سر کلاس بیشتر و بهتر میشود.
- دانشآموزان از طریق ورزش کردن میآموزند که چگونه اضطراب و استرس خود را کاهش داده و با افزایش اعتماد به نفس خود روحیهی قوی و انگیزهی کافی برای مطالعه و یادگیری داشته باشند.
- انجام حرکات ورزشی برای دانشآموزانی که دچار اختلال بیشفعالی و کمبود توجه هستند موجب میشود توجه و تمرکز کافی برای یادگیری به دست آورند.
سخن آخر
شاید بسیاری از والدین، معلمین یا اولیای مدرسه تصور کنند ورزشهای صبحگاهی و یا کلاسهای ورزشی وقت دانشآموزان را هدر میدهد اما باید بدانید تحقیقات فراوانی در دنیا و ایران روی ورزش و تاثیر آن در افزایش یادگیری دانشآموزان انجام شده و همگی آنها نشان دادهاند که ورزش، لازمهی داشتن بدنی سالم و ذهنی آماده برای یادگیری و مطالعه است.
همچنین تحقیقات ثابت کرده است دانشآموزانی که حرکات ورزشی انجام میدهند در نمرات دروس خود نیز بالاتر از دیگران هستند به طور کلی فعالیت بدنی تاثیر مثبتی بر حافظه و رفتار فرد در کلاس درس دارد.
نظر خود را بنویسید