ساعت زیستی درون ما (1)
ساعت زیستی درون ما 1
گاهی در شرایط خاص مثل یک امتحان سخت و یا یک میهمانی ناخواسته، زمان خوابیدن ما به تاخیر می‌افتد. ما معمولا سعی می‌کنیم کمبود خواب ایجاد شده را با چند ساعت استراحت اضافه در روز بعد جبران کنیم اما انگار خستگی ایجاد شده به علت کمبود خواب شب، حتی با چندین ساعت خواب اضافه در روز بعد، قابل جبران نیست. چرا؟!
انسان‌ها عادت دارند زمان‌های خاصی از روز، غذا بخورند. عموما در خارج این ساعات، اشتهای چندانی به صرف غذا ندارند. مثلا اگر همیشه ساعت 13 ناهار می‌خورند، زمان از این ساعت که بگذرد اشتهای افراد به غذا خوردن از بین می‌رود؛ یا این که بعضی از افراد ساعت 7 صبح می‌توانند با اشتهای فراوان صبحانه بخورند اما در بعضی دیگر این اشتها ساعت 9 – 10 صبح سر و کله‌اش پیدا می‌شود!
بعضی از ساعات روز حس و حال بیشتری برای مطالعه و وجود دارد. حتی بعضی از روزهای هفته، مطالعه، مفیدتر و با علاقه‌ی بیشتری انجام می‌شود. اما بعضی اوقات حس و حال مطالعه در ما وجود ندارد، مثلا برای خیلی‌ها، شب‌های جمعه درس خواندن عذابآور است و... . به نظر شما مواردی از این قبیل چرا اتفاق می‌افتند؟ چرا انجام هر کاری در وقت خاصی از روز، موفق‌تر و بهتر صورت می‌پذیرد؟
تحقیقات نشان می‌دهد درون مغز انسان یک «ساعت زیستی» تعبیه شده که زمان‌بندی 24 ساعته دارد و انجام فعالیت‌های مختلف بدنی و ذهنی ما را کنترل می‌کند. از این منظر، انجام هر فعالیت در بدن، نیازمند ایجاد شرایط خاصی است. برای مثال لازمه‌ی داشتن یک خواب خوب، ایجاد یک سری تغییرات مغزی، کاهش فشار خون، کاهش ضربان قلب، کاهش ترشح یک سری هورمون‌های تحریک‌کننده و ... می‌باشد. اما بدن چگونه این تغییرات را در وقت لازم ایجاد می‌نماید؟
متناسب با عادات قبلی و شرایطی که فرد در آن قرار می‌گیرد، تغییرات لازم توسط دستگاه عصبی بدن اجرا می‌گردد. هنگامی که شما برای درس خواندن پشت میز قرار می‌گیرید، بدن و ذهن شما کم‌کم خود را برای درس خواندن آماده می‌کنند. البته ایجاد این تغییرات، بین 15 تا 30 دقیقه طول می‌کشد. اما چطور می‌شود شرایطی ایجاد کرد که حس و حال درس خواندن (همان شرایط بدنی و ذهنی لازم برای درس خواندن) حتی قبل از ساعاتی که می‌خواهیم درس بخوانیم سراغ ما بیاید؟
سیستم عصبی انسان می‌تواند با استفاده از «ساعت زیستی درونی» و بر اساس تجارب قبلی از زمان‌های مطالعه، راس ساعات مشخصی در شما حس و حال درس خواندن ایجاد کند. استفاده از ساعت زیستی اما و اگرهایی دارد....
منبع: کتاب "همراه من، برنامه‌ریزی هفتگی کنکور"
نظر خود را بنویسید